Máy kiểm tra lực kéo đứt là gì
Máy kiểm tra lực kéo đứt (tên tiếng Anh: Tensile Testing Machine hoặc Universal Testing Machine - UTM) là một thiết bị chuyên dụng được sử dụng để kiểm tra khả năng chịu lực kéo của vật liệu, từ đó xác định các tính chất cơ lý của vật liệu.
Chức năng chính
- Đo lực kéo đứt (Ultimate Tensile Strength): Là lực lớn nhất mà vật liệu có thể chịu được trước khi bị đứt gãy.
- Đo độ giãn dài (Elongation): Mức độ biến dạng của vật liệu trước khi đứt.
- Tính mô-đun đàn hồi (Young’s Modulus): Khả năng đàn hồi trong giai đoạn đầu khi vật liệu chịu lực kéo.
- Xác định giới hạn chảy (Yield Strength): Lực tại đó vật liệu bắt đầu biến dạng dẻo
Nguyên lý hoạt động
- Mẫu thử được kẹp chắc chắn vào hai đầu của máy.
- Máy sẽ kéo giãn mẫu với vận tốc không đổi.
- Cảm biến lực ghi nhận lực tác động và độ giãn của mẫu.
- Kết quả hiển thị dạng biểu đồ hoặc dữ liệu số.
Ứng dụng
- Ngành nhựa, cao su, dệt may: Kiểm tra độ bền sợi, màng film, vật liệu composite.
- Ngành cơ khí, xây dựng: Kiểm tra kim loại, thép, thanh chịu lực.
- Ngành y tế: Đo độ bền kéo vật liệu sinh học, chỉ khâu, màng y tế.
Các tiêu chuẩn kiểm tra lực kéo đứt
Tiêu chuẩn ASTM (Hoa Kỳ)
Đây là bộ tiêu chuẩn phổ biến nhất được dùng quốc tế:
Mã Tiêu Chuẩn | Mô Tả |
ASTM D638 | Kiểm tra lực kéo của nhựa nhiệt dẻo/nhựa cứng |
ASTM D882 | Kiểm tra lực kéo màng nhựa mỏng, film nhựa |
ASTM D412 | Kiểm tra lực kéo của cao su và elastomer |
ASTM E8/E8M | Kiểm tra lực kéo của kim loại |
ASTM D5035 | Kiểm tra lực kéo của vải dệt – phương pháp grab |
ASTM D5034 | Kiểm tra lực kéo của vải – phương pháp strip |
Tiêu chuẩn ISO
Mã Tiêu Chuẩn | Mô Tả |
ISO 527 | Kiểm tra lực kéo của vật liệu nhựa |
ISO 37 | Kiểm tra lực kéo của cao su lưu hóa hoặc nhiệt dẻo |
ISO 2062 | Kiểm tra lực kéo của chỉ may, sợi dệt |
ISO 6892 | Kiểm tra lực kéo của kim loại |
ISO 1184 | Vật liệu nhựa dẻo – phim và tấm mỏng |
Tiêu chuẩn JIS (Nhật Bản)
Mã Tiêu Chuẩn | Mô Tả |
JIS K6251 | Cao su lưu hóa – thử nghiệm kéo |
JIS Z2241 | Kim loại – phương pháp thử kéo |
JIS K7161 | Nhựa – thử kéo |
Tiêu chuẩn TCVN (Việt Nam)
Thường được Việt hóa từ tiêu chuẩn quốc tế, ví dụ:
- TCVN 4509:2006: Cao su – Phương pháp xác định các đặc tính kéo.
- TCVN 6702:2000 (ISO 527): Nhựa – Xác định các đặc tính kéo.
- TCVN 197:2002: Kim loại – Thử kéo ở nhiệt độ phòng.